සේවක අර්ථසාධක අරමුදල
සේවක අර්ථසාධක අරමුදල (සේ.අ.අ.) 1958 අංක 15 දරණ පනත යටතේ පිහිටුවන ලද අතර, එය දැනට ශ්රී ලංකාවේ පවතින විශාලතම සමාජ ආරක්ෂණ යෝජනා ක්රමය වේ. සේවක අර්ථසාධක අරමුදලෙහි අරමුණ වන්නේ පුද්ගලික අංශයේ සමාගම්, රාජ්ය සංස්ථා, ව්යවස්ථාපිත මණ්ඩල සහ පෞද්ගලික ව්යාපාරවල සේවකයින්ගේ විශ්රාමික දිවියෙහි මූල්යමය සුරක්ෂිතතාවය තහවුරු කිරීමයි.
2022 වසර අවසන් වන විට සේවක අර්ථසාධක අරමුදලෙහි වත්කම රුපියල් ට්රිලියන 3.5 කට ආසන්න විය. සේවක අර්ථසාධක අරමුදලෙහි පරිපාලන කටයුතු පිළිබඳ බලතල කම්කරු කොමසාරිස්වරයා වෙත පැවරී ඇති අතර, අරමුදල් කළමණාකරනය හා ඊට අදාල වු කාර්යයන් පිළිබඳ වගකීම් හා අදාල බලතල ශ්රී ලංකා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය (නව මහ බැංකු පනත අනුව ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව) වෙත පැවරී ඇත. සේ.අ.අ. පනත යටතේ ගෙවනු ලබන සියලුම දායක මුදල්, අධිභාර, ගාස්තු සහ අරමුදලෙහි මුදල් යෙදවීමෙන් ලැබෙන ආදායම් භාර ගැනීම, අරමුදලෙහි මුදල් වල භාරකාරිත්වය දැරීම, එක් එක් සාමාජිකයා වෙනුවෙන් වෙන වෙනම ගිණුම් පවත්වා ගැනීම, කම්කරු කොමසාරිස්වරයා විසින් සහතික කරනු ලැබූ තැනැත්තන් හට පනත ප්රකාරව හිමි ප්රතිලාභ ගෙවීම, පනතෙහි කාර්යයන් ඉටු කිරීම සඳහා කඩිනමින් අවශ්ය නොවන අරමුදල් සුදුසු පරිදි ආයෝජනය කිරීම, අරමුදලට අදාළව පොදු ගිණුම් පවත්වාගෙන යාම, අරමුදලෙහි මුල්ය ප්රකාශන සකස් කිරීම, එහි පිටපතක් කම්කරු විෂය භාර අමාත්යවරයා වෙත ලබාදීම සහ එය විගණකාධිපතිවරයා වෙත ඉදිරිපත් කිරීම යනාදිය සම්බන්ධයෙන් වන වගකීම් ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව වෙනුවෙන්, සේවක අර්ථසාධක අරමුදල් දෙපාර්තමේන්තුව විසින් දරනු ලබයි.
සේ.අ.අ. පනතට අනුව, සේවකයාගේ මාසික මුළු ඉපයීම් වලින් අවම වශයෙන් සියයට 8 ක දායකත්වයක් සේවකයා විසින්ද අවම වශයෙන් සියයට 12 ක දායකත්වයක් සේවායෝජකයා විසින්ද දායක මුදල් වශයෙන් ගෙවිය යුතුය. ඒ අනුව, සේවකයාගේ සේ.අ. දායකත්ව මුදල්, සුරක්ෂිත ආයෝජනයන් තුල ආයෝජනය කෙරේ.
සේ.අ.අ. එහි සාමාජිකයන්ගේ ජීවිතයේ සැඳෑ කාලය සුරක්ෂිතව ගෙනයාම සඳහා පිටිවහලක් වනවා පමණක් නොව ඔවුන්ගේ ජීවිත කාලය පුරා එක්ව ගමන් ගන්නා හවුල්කරුවෙකි. සාමාජිකයා හට පූර්ව විශ්රාම ප්රතිලාභ ලෙස, නිවාස ණයක් ලබාගැනීම සඳහා ණය ඇපකරයක් ලබා ගැනීමේ අවස්ථාව සහ අරමුදලෙන් සියයට 30 ක මුදලක් නිවාස ඉදිකිරීම් හෝ සෞඛ්යමය හේතුන් සඳහා ලබාගැනීමේ අවස්ථාව, සේ.අ.අ මගින් සලසා ඇත. ඒ අනුව, විශ්රාම යාමට පෙර ‘නිවසක්’ පිළිබඳ ඔවුන්ගේ සිහිනය සැබෑකර ගැනීමට මෙන්ම සෞඛ්ය අවශ්යතා සපුරා ගැනීම සඳහා ද සේවකයින්ට සේ.අ.අ. මගින් පිටිවහලක් සපයයි.
2022/12/31 දිනට අරමුදලේ මූලික තොරතුරු
අයිතමය | 2021 | 2022 | වෙනස (%) |
---|---|---|---|
අරමුදලෙහි සමස්ත වටිනාකම (රු. බිලියන) | 3,459.9 | 3,166.1 | 9.3 |
සාමාජිකයින් සඳහා වන සමස්ත වගකීම (රු. බිලියන) | 3,380.6 | 3,066.9 | 10.2 |
සමස්ත සාමාජික ගිණුම් සංඛ්යාව (මිලියන) | 20.9 | 20.3 | 2.9 |
දැනට දායක මුදල් එවනු ලබන සාමාජික ගිණුම් සංඛ්යාව (මිලියන) | 2.7 | 2.5 | 8 |
සමස්ත දායක මුදල් ලැබීම් (රු. බිලියන) | 194.6 | 165.7 | 17.4 |
සමස්ත ප්රතිලාභ ගෙවීම් (රු. බිලියන) | 163.0 | 118.2 | 37.9 |
ශුද්ධ දායක මුදල් (රු. බිලියන) | 31.6 | 47.5 | (33.6) |
ප්රතිලාභ ගෙවීම් සංඛ්යාව | 254,630 | 179,681 | 41.7 |